|
Ankara, Trkiye’nin
bakenti Ankara’nn da bal olduu ildir. Corafi olarak Trkiye’nin merkezine
yakn bir konumda bulunur ve Bat Karadeniz Blgesi’nde kalan kuzey kesimleri
hari, byk blm Anadolu Blgesi’nde yer alr. Yzlm olarak lkenin
nc byk ilidir. Bolu, ankr, Krkkale, Krehir, Aksaray, Konya,
Eskiehir illeri ile evrilidir.
Ankara’nn bakent ilan edilmesinin ardndan ehir hzla gelimi ve buna
paralel olarak il de gnmzde Trkiye’nin ikinci en kalabalk ili olmutur.
Trkiye Cumhuriyeti’nin ilk yllarnda ekonomisi tarm ve hayvancla dayanan
ilin topraklarnn yars hl tarm amal kullanlmasna ramen, nfusunun
sadece %3′ kylerde, %70’i ise il merkezinde yaar. Ekonomik etkinlik byk
oranda ticaret ve sanayiye dayaldr, tarm ve hayvancln arl ise
giderek azalmaktadr. Ankara ve civarndaki gerek kamu sektr gerek zel sektr
yatrmlar, baka illerden byk bir nfus gn tevik etmitir. Cumhuriyetin
kuruluundan gnmze, nfusu lke nfusunun iki kat hzda artmtr. Nfusun
yaklak drtte hizmet sektr olarak tanmlanabilecek memuriyet,
ulam-haberleme ve ticaret benzeri ilerde, drtte biri sanayide, %2’si ise
tarm alannda alr. Sanayi, zellikle tekstil, gda ve inaat sektrlerinde
younlamtr. Gnmzde ise en ok savunma, metal ve motor sektrlerinde
yatrm yaplmaktadr. Trkiye’nin en ok sayda niversiteye sahip ili olan
Ankara’da ayrca, niversite diplomal kii oran lke ortalamasnn iki
katdr. Bu eitimli nfus, teknoloji arlkl yatrmlarn gereksinim duyduu
i gcn oluturur. lin ulam altyaps bakent eksenlidir; buradan
otoyollar, demiryolu ve hava yoluyla Trkiye’nin dier ehirlerine ulalr.
Ankara il sahas tarih ncesinden gnmze dek pek ok medeniyeti
barndrmtr. Hititler, Frigyallar, Lidyallar, Persler, Galatlar, Romallar,
Bizansllar, Seluklular, Osmanllar ve nihayet Trkiye Cumhuriyeti, il
topraklarn kontrolleri altnda tutmutur. Tektosaglarn ve Trkiye
Cumhuriyeti’nin bakenti olan Ankara ehri ve Frigyallarn bakenti Gordion, il
snrlar iinde yer alr. Yldrm Bayezid’in Timurlenk’e yenik dt Ankara
Muharebesi ubuk yaknlarnda ve Kurtulu Sava’nn dnm noktas olan Sakarya
Muharebesi Polatl yaknlarnda yaplmtr.
lin Bat Karadeniz Blgesi’nde yer alan kuzey kesimleri haricindeki byk ksm
Anadolu Blgesi’nde yer alr ve kara iklimine sahiptir. ehirler dndaki il
topraklarnn byk ksm tahl tarlalaryla kapl platolardan oluur. lin
eitli yerlerindeki doal gzellikler korumaya alnm, dinlenme ve elence
amal kullanma sunulmutur. lin adn tayan tavan, keisi ve kedisi dnya
apnda bilinir, armudu, idemi, yerel yemeklerden Ankara tavas ve
Kzlcahamam’n maden sular ise lke apnda tannr.
Ankara’ nn leleri: Altnda, ankaya, Etimesgut, Keiren, Mamak,
Sincan, Yenimahalle, Akyurt, Aya, Bala, Beypazar, amldere, ubuk, Elmada,
Evren, Glba, Gdl, Haymana, Kalecik, Kazan, Kzlcahamam, Nallhan, Polatl
ve ereflikohisar’ dr.
Corafyas: Ankara, douda Krehir ve Krkkale; batda Eskiehir;
kuzeyde ankr; kuzeybatda Bolu ve gneyde Konya ve Aksaray illeri ile
evrilidir.
Ankara, Orta Anadolu’ nun kuzeybatsnda bulunan Kzlrmak ve Sakarya
nehirlerinin kollarnn oluturduu ovalarla kapl bir blgedir. Bu blgede
orman alanlar ile step ve bozkr alanlarn bir arada grmek mmkndr.
Akarsu boylarnda sralar halinde grlen ide, st ve kavak aalar step
ierisinde yer alr. Ankara evresinde plato zerinde ykselen mnferit dalar
ile kuzeydeki dalk sahada ise yalardaki art yznden orman rts kendini
belli etmeye balar.
klimi: Gneyde Anadolu ikliminin bariz zellikleri olan step iklimi,
kuzeyde ise Karadeniz ikliminin lman ve yal halleri grlebilir. Kara
ikliminin hkm srd bu blgede k scaklklar dk, yaz ise scak geer.
Tarihesi: Orta Anadolu’ nun kalbinde, Trkiye Devletine bakentlik yapan
Ankara, yeni kurulmu cumhuriyetin yeni hkmetine ev sahiplii yapma grevine
cumhuriyetin kurucusu Atatrk tarafndan layk grlmtr.
Ankara ve evresinin tarihi Bronz andaki Hatti Uygarlna kadar gider. sa’
dan nce ikinci bin ylda Hititler blgenin hakimi durumuna gelmi ve onlar
sras ile Frigyallar, Lidyallar ve Persler izlemitir. sa’ dan nce nc
yzylda, bir Kelt rk olan Galatlar Ankara’ y bakent yapmtr.
lin tarihteki ismi “Ankyra” dr. Galatlar Ankara’ y ilk defa bakent olarak
kullanmlardr. Hitit dneminin kk bir ehri olduu bilinmekle birlikte, bu
yrede bu dneme ait herhangi bir eser bulunmamtr. Frig andan sonra ehir
srasyla Pers, Byk skender, Galat dnemlerini yaamtr. M.. 25 ylnda
mparator Augustus ehri Galatia krallyla beraber Roma imparatorluuna
balamtr.
VII. ve VIII. yzyllarda slamiyetin douuyla birlikte ehir Pers ve Arap
akmlarna maruz kalmtr.871-893 tarihleri arasnda birka kez el deitirir.
1127′ de ehir kesin olarak Trk hakimiyetine girer ve ad “Engriye” olur.
1402′ de Yldrm Beyazt ve Timurlenk arasndaki Ankara Savanda ehir ksa
bir sre Mool hakimiyetinde kalr. Ancak 1414′ de kesin olarak Osmanl
hakimiyetine girer.
Kurtulu sava srasnda 1920′ de Ankara merkez s olarak seilir ve 1923′ te
Gazi Mustafa Kemal ATATRK tarafndan corafi, stratejik, siyasi ve Kurtulu
Savandaki merkez s zellikleri nedeniyle bakent ilan edilir. O gnlerde
Avrupa’ dan ehir mimarlar getirilerek bugnk modern Ankara’ nn temelleri
atlr.
Turizm
Ankara, Trkiye dndan turistlerin ok tercih ettii bir il deildir.
Trkiye’ye gelen yabanclarn sadece %1.5’u (2007’de 383 bin kii) Ankara
Esenboa Havaalan’dan giri yapar. Bunlarn ou mays-eyll dneminde gelir ve
%38’i Alman vatandadr.
Ankara ilinde arkeolojik sitlere ilgi duyanlar iin yabanc gezi rehberlerinde
ncelikle grlmesi nerilen yer Anadolu Medeniyetleri Mzesi’dir. Bakent’in
Ulus semtinde Ankara Kalesi, Anadolu Medeniyetleri Mzesi, Etnorafya Mzesi,
Roma harabeleri (Augustus Tapna ve Julian Stunu) gibi pekok turistik yer
bulunur. Modern Trkiye’nin tarihi ile ilgilenenler iin Antkabir ve eski TBMM
binas turist kitaplarnda sk nerilen yerlerdir. Bakent dndaki balca
turistik yerler Beypazar’nn geleneksel evleri ve Gordion’dur.
Yurtii turizmi bakmndan, bata kltr turizmi olmak zere, kent merkezi ve
evresinde kongre turizmi, Elmada evresinde k turizmi, Kzlcahamam, Aya,
ubuk ve Haymana evresinde kaplca turizmi ile Gdl’deki Tulunta Maaras’da
maara turizmi gerekletirilmektedir. Antkabir bata olmak zere birok mze
ve ant ile Beypazar ve Kzlcahamam’daki tarihi evler yurtii turizmine
katkda bulunmaktadr.Ayrca Evren lesi Hirfanl Baraj Gl kysnda sahip
olduu sahille Ankara ve evre illere alternatif bir su ve doa tatili imkn
sunmaktadr.
2008’de Antkabir 6 milyon kii tarafndan (%7’si yabanc), Anadolu
Medeniyetleri Mzesi de 290 bin kii (%60′ yabanc) tarafndan ziyaret
edilmitir.
niversiteleri
Ankara’da bulunan niversitelerin bir blm Trkiye’nin, bir blm, Avrupa’nn
ve dnyann en nemli niversiteleri arasnda gsterilir. Ayrca Ankara’nn 15
ya ve zeri nfusunun %12,6’s niversite mezunu, %1,2’si yksek lisans mezunu,
%0,5’i ise doktora mezunudur.
Ankara’da eitim veren niversiteler unlardr:
Devlet: Ankara niversitesi, Gazi niversitesi, Hacettepe niversitesi,
Orta Dou Teknik niversitesi
zel: Atlm niversitesi, Bakent niversitesi, Bilkent niversitesi,
ankaya niversitesi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi, Ufuk niversitesi
Trk Silahl Kuvvetleri’ne hizmet veren eitim kurulularndan Kara Harp Okulu,
karac muvazzaf subay ihtiyacn karlar. Keiren’deki Glhane Askeri Tp
Akademisi, Trk Silahl Kuvvetlerine bal asker hekim yetitiren bir tp
fakltesi ve 1600 yatakl bir eitim hastanesinden oluur. Glba’ndaki Polis
Akademisi ise, emniyet tekilatna eleman yetitirmek amacyla drt yllk
lisans eitimi verir.
Spor
Futbol
lin Sper Lig’de bulunan 2 spor takm vardr. Bunlar, MKE Ankaragc ve
Genlerbirlii’dir. Ankara bu sayyla stanbul’un ardndan Sper Lig’de en ok
takm bulunan ildir. 2010-2011 sezonunu bu takmlardan MKE Ankaragc 13.,
Genlerbirlii 14. srada tamamlad . lin takmlarndan MKE Ankaragc,
Genlerbirlii ve Hacettepespor, 19.209 kiilik Ankara 19 Mays Stadyumu’nu,
Ankaraspor 19.626 kiilik Yenikent ASA Stadyumu’nu kullanmaktadr.
Basketbol
l merkezi, stanbul’da dzenlenen 1959 Avrupa Basketbol ampiyonas’ndan sonra
Trkiye’de dzenlenen ikinci Avrupa Basketbol ampiyonas’na 2001 ylnda ev
sahiplii yapmtr. Bu ampiyonada Trkiye Mill Basketbol Takm,
Yugoslavya’nn ardndan ikinci olmutur. lde bulunan basketbol takmlar, Beko
Basketbol Ligi’nde TED Ankara Kolejliler ve Trk Telekom Basketbol Takm,
Trkiye Bayanlar Basketbol Ligi’nde ankaya niversitesi Spor Klb’dr. Bu
takmlardan Trk Telekom Basketbol Takm, kez Cumhurbakanl Kupasn, iki
Kez Trkiye Kupasn kazanmtr. 2010 ylnda ina edilen Ankara Arena ok
Amal Basketbol Kompleksi 2010 Dnya Basketbol ampiyonas’na ev sahiplii
yapmtr.
Dier sporlar
Ankara Genlik ve Spor l Mdrl, il apnda eitli amatr spor faaliyetleri
dzenler. Atletizm, cimnastik, bisiklet, buz pateni, eskrim, judo, tekvando,
karate, hentbol, binicilik, gre, bisiklet, yzme gibi dallar iin eitli
tesisler il merkezinde mevcuttur. Elmada’da kayak tesisleri, dier ilelerde de
eitli spor salonlar ve tesisleri bulunmaktadr.
Uluslararas Yaar Dou Gre ampiyonas her yl Ankara’da dzenlenir..
|
Beni Sev Men
