Avusturya, Cumhuriyeti ya da
ksaca Avusturya, Orta Avrupa’da denize kys olmayan, dokuz eyaletten oluan
bir federasyondur. Bir Orta Avrupa lkesi. Orta Avrupa’nn Alpler blgesinde
kurulmu olan Avusturya; Batda
Liechtenstein ve svire, gneyde talya ve Slovenya, douda Macaristan ve
Slovakya, kuzeyde ise Almanya ve ek Cumhuriyeti ile komudur.
Avrupa Birlii’ne ye lkeleren biri olan Avusturya’nn bakenti 1.7 milyonluk
nfusu ile Viyana kentidir. Resmi dili Almanca’dr. Bunun yannda Slovence,
Macarca ve Hrvata dilleri de konuulur. Parlementer demokrasi ile ynetilen
lkenin kurulu tarihi 27 Temmuz 1955’tir. lkenin toplam nfusu 8,316,000
kiidir. Para birimi Euro, internet alan ad uzants .at’dir.
Tarihi
ok eski tarihlerden beri insanlarn yaad bu lke, M.. 100 yllarnda
Romallar tarafndan igal edilmitir. Almanya ile beraber olan Avusturya’ya 803
senesinde arlman tarafndan “Dou Markl” unvan verildi. Bylece Germen
mparatorluunun bir paras olarak kurulmu oldu. Daha sonralar baa geen
Habsburg Hanedan, lkenin snrlarn geniletmilerdir. 15. yzylda
Avrupa’nn ve Hristiyanlarn en gl devleti haline gelen Avusturya,
Osmanllara kar arkas kesilmeyen saldrlara liderlik etmitir. 16. yzyl
balarnda Osmanl Devleti eitli seferler ile 1529’da Macaristan’, daha sonra
1540’ta Avusturya’y yendi. mparator I. Ferdinand, Macaristan’n Osmanl
Devletine braklmas ve senede 30.000 duka altn vergi vermek artlar ile bir
antlama imzalad. Bylece Avusturya’nn saldrlar son buldu.
Osmanl-Kutsal ttifak Savalar sonucunda Osmanl Devletinden ayrlan
Macaristan ile birleerek Avusturya-Macaristan mparatorluu’nu kurdular. I.
Dnya Sava’nda paralanan Avusturya-Macaristan mparatorluu’ndan ayrlan
Avusturya harp sonunda Almanya ile birlemek istemesine ramen, galip devletler
buna msaade etmediler. Bamsz bir devlet olarak kurulan Avusturya
Cumhuriyeti, II. Dnya Sava’nda Hitler tarafndan 1938’de Almanya’ya katld.
Sava sonunda Almanya’nn yenilmesi ile Avusturya; Amerika Birleik Devletleri,
Sovyetler Birlii, ngiltere ve Fransa tarafndan igal edildi. 1955’te bu
devletlerle bir antlama yapld.
klim
Kara iklimine sahiptir. Klar ok sert ve yal geer. Yalar genellikle
kar eklinde olup, alak yerlerde yamur halinde olur. Hava scakl kn
genellikle 0C’n altnda bulunur. Bu zamanda dahi hava ak ve berrak
olduundan k sporlarna elverilidir. Tuna Nehri k aylarnda donduundan,
ulamn aksamamas iin buz krma almalar devaml yaplr. Ykseklerde
frtnalar bazen ok iddetli olur. Kara iklimi zelliinden dolay yaz aylar
scak geer. Scaklk ortalamas 20C’n zerindedir. Bu mevsimde az miktarda da
olsa ya grlr.
Siyasi Hayat
Avusturya anayasasna gre lke Federal Demokratik bir Cumhuriyettir. Yrtme
yetkisi 9 eyaletten gelen delegeler tarafndan icra edilir. Anayasa, drt yllk
bir devre iin devlet bakannn meclis tarafndan seilmesini art komutur.
Bakan, d mes’elelerde devleti temsil eder. Anlama ve kanunlar imzalar,
bakan ve dier yetkilileri tayin eder. Bakan ayn zamanda meclisi toplar,
fesheder ve tatile sokabilir.
Federal kongre, st meclis, federal konsey ve alt meclis milli konseyden meydana
gelir. Federal konsey, eyalet milletvekilleri tarafndan seilen 50 yeden
meydana gelir. Milli konsey 25 seim blgesinden gizli oyla drt senelik bir
devre iin seilmi 165 temsilciden ibarettir. Adaylarn en az 26 yanda olmak
mecburiyeti vardr. 21 ve daha yukar yata olan vatandalar oy kullanabilir. Oy
verme ilemi ppazar veya umumi tatil gnlerinde yaplr. Meclislerin en nemlisi
Milli Meclistir. Mevcut siyasi parti vardr. Bunlardan Sosyalist Parti ile
Halk Partisi 1880 senesinde kurulmutur. Komnist Partisi ise Birinci Dnya
Harbinden sonra kurulmutur.
Ekonomisi
Avusturya ekonomisi, sanayi, turizm ve tarma dayanmaktadr. Tarma elverili
topraklar azdr. Bol rn alabilmek iin modern tarm kinci Dnya Savandan
sonra hzla gelimitir. lkenin alak blgelerinde bulunan ayrlk alanlarda
hayvanclk gelimitir.
Ekonomisinin ana kaynan meydana getiren sanayi dalnda, pik demir ve ham
elik, alminyum retimi n sralarda yer alr. Kat, kimyasal madde ve plastik
dier sanayi rnleridir.
Avusturya, dnyann nde gelen tabii magnezit reticisidir. Schwechat’taki byk
petrol rafinerisi, lkenin toplam petrol ve petrol rnleri tketiminin drtte
n karlar.
Geni ormanlarndan elde edilen kerestenin sadece bir blm lkede ilenir.
lenmemi kereste lkenin balca ihra rnleri arasnda yer alr.
En nemli ihra rnlerini; makinalar, elektronik aralar, maden rnleri,
kat, elektrik enerjisi, gda maddeleri meydana getirir.
Turizm: Avusturya’nn dalar, ormanlar ve vadileri yaz ve k aylarnda
ideal tatil yerleridir. Gller, dalar ve vadiler, eitli sporlar ile nldr.
Viyana ise mzik, gzel sanatlar ve tarihi eserlerin merkezidir. Operalar, sanat
galerileri bale gsterilerinin verildii salonlar baehirde toplanmtr. K
aylarnda binlerce ziyareti, kayak yapmaya Avusturya’ya gelmektedir.
Avusturya’nn en st dzey idari birimleri
Eyaletler Aa Avusturya Burgenland Karintiya Salzburg Steiermark
Tirol Viyana Vorarlberg Yukar Avusturya..
|