sve, Kuzey Avrupa’daki
skandinavya yarmadasnda yer alan bir lkedir. lkenin snr komular bat ve
kuzeyden Norve, doudan ise Finlandiya’dr. sve bunun dnda gneyinde yer
alan resund Kprs ile Danimarka’ya baldr.
Yaklak 450.000 km olan yzlmyle sve, Avrupa Birlii lkeleri arasnda
en byk nc lkedir. lkenin toplam nfusu 9,2 milyon olup younluk
bakmndan km bana 20 insan yaamaktadr. Ancak nfus younluu gneye doru
gidildike ivmeli ekilde artar. lkedeki halkn %85’i kentlerde yaar.
sve’in bakenti ayn zamanda lkedeki en byk kent olan Stokholm’dr.
Bakentte 1,3 milyonu merkezde olmak zere 2 milyon insan yaar. lkenin dier
byk kentleri srasyla Gteborg ve Malm’dr.
sve, meclis sistemine sahip, meruti monari ile ynetilen bir lkedir.
Ekonomi bakmndan gelimi bir lke olan sve, The Economist’in Demokrasi
ndeksi’ne gre birinci srada olup, Birlemi Milletler’in nsani Gelime
Endeksi’ne gre de yedinci sradadr. lke bunun yannda 1 Ocak 1995 tarihinden
beri bir Avrupa Birlii lkesidir.
sve, Ortaa’dan beri bamsz ve tek bir lkedir. Modern merkezi ynetim ise
ilk defa 16. yzylda Gustav Vasa’nn kral oluuyla balad. 17. yzylda lke
sve mparatorluu’nu kurmak adna geniletildi. Ancak skandinavya dnda
fethedilen yerlerin byk bir ksm 18. ve 19. yzyllarda kaybedildi. sve’in
bugn Finlandiya’da kalan dou yars 1809’da Rusya tarafndan ele geirildi.
sve’in yer ald son sava ise 1814 ylnda gerekleti. Bu sava, sve’in,
komusu Norve’i tek bir lke altnda birletirmeye zorlamasyla ba gsterdi.
Kurulan birlik 1905 ylna kadar srd. 1814’ten beri sve, bar politikas
izlemekte ve savaa dayanmayan bir d ilikiler siyaseti gzetmekte, kan ou
savata tarafsz kalmaktadr
Resm dili: svee
Ynetim biimi: Parlamenter demokrasi and Anayasal monari
Kral: Carl XVI Gustaf
Babakan: Fredrik Reinfeldt
Riksdag Meclisi Bakan: Per Westerberg
Nfus 2012 saym: 9.486.591
Para birimi: sve Kronu
Internet TLD: .se
Telefon kodu: 46
sve’teki ehirler
1 000 000 + ehirler Stokholm (bakent)
500 000 + ehirler Gteburg
100 000 + ehirler Malm Uppsala Vsters
50 000 + ehirler rebro Linkping Helsingborg Jnkping
Norrkping Lund Ume Gvle Bors Sdertlje Eskilstuna Tby
Karlstad Halmstad Vxj
20 000 + ehirler Sundsvall Lule Trollhttan stersund Borlnge
Falun Upplands Vsby Tumba Kalmar Skvde Kristianstad Karlskrona
Skellefte Uddevalla Liding Motala Landskrona rnskldsvik Nykping
Karlskoga kersberga Vallentuna Varberg Trelleborg Lidkping
Alingss Pite Sandviken Mrsta ngelholm Visby Boo Vnersborg
Katrineholm Kunglv Vstervik Enkping
20 000 – ehirler Arboga Arvika Askersund Avesta Boden Bollns
Borgholm Borlnge Djursholm Eksj Eskilstuna Eslv Fagersta
Falkenberg Falkping Falsterbo Falun Filipstad Flen Grnna Gvle
Hagfors Haparanda Hedemora Hjo Huskvarna Hudiksvall Hrnsand
Hssleholm Hgans Jnkping Karlshamn Katrineholm Kiruna Kramfors
Kristinehamn Kumla Kungsbacka Kping Laholm Landskrona Liding
Lidkping Lindesberg Ljungby Ludvika Lund Lycksele Lysekil
Mariefred Mariestad Marstrand Mjlby Motala Mlndal Nacka Nora
Norrtlje Nybro Nynshamn Nssj Oskarshamn Oxelsund Pite
Ronneby Sandviken Sala Sigtuna Simrishamn Skanr Skara Sknninge
Skvde Sollefte Strngns Strmstad Sundbyberg Sundsvall Sffle
Ster Svsj Sderhamn Sderkping Slvesborg Tidaholm Torshlla
Trans Trelleborg Trollhttan Trosa Uddevalla Ulricehamn Ume
Vadstena Varberg Vaxholm Vetlanda Vimmerby Vnersborg Vrnamo
Ystad ml regrund sthammar
Cinsellik
1960’lar ve 1970’ler boyunca sve, “cinsel devrim” olarak anlan ve kadn-erkek
eitliini savunan kltrel akmda da nc bir grev stlendi.[72] Gnmzde
sve’teki bekarlarn says dnya standartlarna gre olduka yksektir. Eski
bir sve filmi olan I Am Curious (Yellow) (1967), ierdii sevime sahnelerinin
yannda cinselliin liberal asna deinmektedir. Bu tarz, o dnemden sonra
“sve gnah” (Swedish sin) olarak anlmaya balad. sve ayrca ecinsellik
konusunda da zgrlk bir tutuma sahiptir. rnein Fucking ml filminde kk
bir sve kenti olan ml’daki iki gen lezbiyenin hayat aktarlmaktadr.
sve’te hemcins iftler, Mays 2009’da evlenme hakkna sahip oldular. Bunun
yan sra hem yerli ortaklklara hem de kaytl birlikteliklere izin
verilmektedir. Her yatan ve cinsiyetten birlikte yaama (sammanboende) durumu
lke apnda yaygndr..
|