Malatya, ismi tarih
boyunca egemen devletler tarafnda; Akata: Meliddu; Arapa: Malatiye; Hitite:
Maldia; Latince: Melitene Urartuca: Melitie; eklinde sylenmitir.
Dou Anadolu Blgesinin, Yukar Frat Blmnde yer alan Malatya ilinin merkez
ilesidir. Konumu nedeniyle birok devlet tarafndan igal edilmitir. En
huzurlu dnemimi Osmanl Devletinin egemenliiyle salanmtr. Anadolunun igal
srasnda tilaf devletlerince igal edilemeyen ender ehirlerden bir tanesidir.
Cumhuriyet ile birlikte en parlak dnemini yaaamtr. Atatrk ehri iki kez
ziyaret etmitir. ehrin en mehur meyvesi kaysdr. Kays ayrca ehrin en
nemli geim kaynadr. ki adet organize sanayi blgesi bulunmaktadr. ehrin
tekrardan gelime dnemi 2004’ten sonra baalamtr. l plaka kodu 44’tr
Malatya ilinin ileleri; Akada, Arapkir, Arguvan, Battalgazi, Darende,
Doanehir, Doanyol, Hekimhan, Kale, Kuluncak, Ptrge,Yazhan ve Yeilyut’tur.
Akada
le snrlar ierisinde bulunan TGEM’e bal Sultan Suyu retme iftliinde
lkemizin nl yar atlar yetitirilmektedir. Tarihi ve doal eserler
asndan zengindir.Levent Vadisi ilenin en nemli turizm deerini
oluturmaktadr. eitli byklkte maaralar olduu vadide,Ge Hitit Dnemine
ait olduu dnlen kaya kabartmalar bulunmutur.
Arapgir
Tarihi eser asndan olduka zengindir; Ulu Cami, Cafer Paa Cami, Mirliva
Ahmet Paa Cami, Mola Eyp Cami, Gmrk Osman Paa Cami Hamam ve obanolu
Kona saylabilecek tarihi eserlerden bazlardr.
Arguvan
Karahyk Ky, sa Ky ve Tarlack Kyne bal Horumhan Mezrasndaki Morhamam
Hykler’in yan sra Kzk Kynde de Kutsal Balkl Park bulunmaktadr.
Battalgazi
lede birok cami, trbe bulunmaktadr. Karakaya Baraj Glnn ilenin ok
yaknnda olmas turizm asndan nemli getiriler salamtr. Barajda su
sporlar ve balk av yaplabildii gibi gemiyle baraj gezisine katlmak da
mmkndr.
Darende
Tarihi ve turistik bakmdan olduka zengin bir yapya sahip olan ilede cami ve
klliye gibi eserlerle Gnpnar elalesi grlmeye deer yerlerdir. Mehmet Paa
Halk Ktphanesi, Somuncubaba Ktphanesi, Es Seyyid Osman Hulusi Efendi zel
Ktphanesi ve Balaban eyh Abdurrahman Erzincani Ktphanesinde nadide el
yazmas eserler vardr. Ayrca Tohma ay boyunca doal gzellikler ve mesire
yerleri yer alr.
Doanehir
Tarihi ve mesire yerleri asndan zengindir. Merkezde tarihi sur kalntlar
mevcuttur. Srg Hyk yzey kalntlarnn tarihi M.. 2-4 bine kadar
inmektedir. Erkenek vadisinde bulunan elale ile mesire yerleri ve Srg
kasabasnda yer alan Pnarba ok sayda ziyareti ekmektedir.
Ptrge
Malatya’ya 74 km uzaklktadr. Uzunta Kynde bulunan ve M.S. 450’de yapld
belirtilen Peri-E (Dilbersen) Kalesi, dou yakas ile hudutlar iinde yer
alan Nemrut Da, Gerar Kalesi ve Battalgazi Ziyareti gibi grlmeye deer
tarihi yerler vardr.
Yazhan
Malatya’ya 40 km uzaklktadr. Tarihi eser olarak Fethiye Kyndeki Hasan Basri
Cami, Fethiye Hyk, Ansur (Buzluk) Maaralar,Hac Hyk, riaa Ky nr
Mezras Kalesi saylabilir.
Tarihesi
Malatya Dou Anadolu’nun ve Frat Nehri’nin en stratejik konumunda yer alan bir
yerleim yeridir. Bu konumu nedeniyle ilk yerlemeler M 6000’lere
gitmektedir.[6] Ayrca blge nemli ticaret yollar zerinden olduundan dolay
srekli savalm bir yerdir. Srekli iki devlet arasnda ekimelere neden
olmutur. Bu durum sonras ehir her sava sonras yamalanm, savunma ve
istilalardan korunmak iin ehir merkezi 2 kez deiim geirmitir. Bu gibi
nedenler Malatya’nn siyasi tarihinin incelenmesini zorlatrmtr.
CORAFYA
Dou Anadolu Blgesi’nin Yukar Frat Havzasnda yer alan Malatya Anadolu,
Akdeniz, Dou Anadolu ve Gneydou Anadolu blgelerine doal geii salayan yol
gzergahndadr. Malatya genel olarak yksek plato ve dalardan oluan bir arazi
yapsna sahiptir.
lin gney blm mee aalarndan oluan korular ve baltalklarla, kuzeyi ise
bozuk nitelikli yaprakl ormanlarla kapldr. Nehir ve ay kenarlarnda kavaklk
ve stlkler bulunur. l merkezi ve ilelere bal kylerde, kays bata
olmak zere geni meyvelikler yer alr.
klimi karasaldr; yazlar scak ve kurak, klar souk ve ou kez kar
yaldr. Ancak son yllarda yaplan Karakaya ve dier baraj gllerinin
etkisiyle, iklim yumuayarak zaman zaman Akdeniz iklimi zelliklerini
gstermektedir. En ok ya, ilkbahar ve sonbahar aylarnda grlmektedir..
|