Tokat, Trkiye’nin
Karadeniz Blgesi’nde yer alan illerinden biridir.
Kuzeyde Samsun, kuzeydouda Ordu, dou ve gneyde Sivas, gneybatda Yozgat ve
batda Amasya illeriyle komudur. lelerinden Yeilyurt ve Sulusaray Anadolu
Blgesi’nde kalr. 1943 ylnda Taova, 1944te Artova ve Turhal, 1954 ylnda
Almus, 1987 ylnda Pazar ve Yeilyurt, 1990 ylnda Sulusaray ve Baiftlik
ileleri kurulmutur. 2010 TUIK verilerine gre merkez ileyle beraber 12 ile,
64 belde ve 583 ky vardr.
Tokat ilinin ileleri; Almus, Artova, Baiftlik, Erbaa, Niksar, Pazar,
Readiye, Sulusaray, Turhal, Yeilyurt ve Zile’dir.
Almus
le, Almus Baraj Gl ile mkemmel bir grntye ulam, yeil ve mavinin
kaynat cennetten bir ke grnmn kazanmtr. Almus Baraj Glnn su
sporlarna uygun bir alan olmas, barajda yaplabilecek olta balkl, bata
Dumanl Yaylalar zinciri ve atak Yaylas olmak zere yayla turizmi iin ideal
yapya sahip olan Almus doal bir turizm cennetidir.
Erbaa
Horoztepe ren Yeri, Kale Kynde bulunan Boazkesen Kalesi, Yer Kpr en nemli
tarihi yerleridir. Ayrca Fidi Kynde bulunan Silahtar mer Paa Camii ahap
mimarinin en nemli rneklerinden biri saylr.
Niksar
Tokat merkezine 60 Km. uzaklktadr. Niksar tamam ile bir ren ehir
konumundadr. Hitit dneminden balayan tarihi boyunca zerinde barndrd tm
uygarlklardan kalan eserler Niksar’a daha da ilgin bir yre haline
getirmitir. Danimend Devletine baehirlik yapan ilede nemli lde
Seluklu, Danimend ve Osmanl eserleri mevcuttur. Leylekli Kpr, reibyk
Camii, Ulu Camii, Niksar Kalesi, Krkkzlar Trbesi, Danimend Melik Ahmet Gazi
Trbesi bu eserlerden bazlardr. Ayrca dnyann en hafif suyu olan Niksar
Ayvaz Suyu da ilenin tantmna nemli bir katk salamaktadr.
Pazar
Tokat’a 25 Km. uzaklktadr. le snrlar ierisinde bulunan Ballca Maaras
ile turizmine nemli bir canllk getirmitir. Bunun yannda Seluklu
dnemlerinden kalma Pazar Kprs, Mahperi Hatun Kervansaray gibi tarihi
eserler ileye nem kazandrmaktadr.
Sulusaray
l merkezine 68 Km. uzaklktadr. Gnmzde Sulusaray bir ak alan mzesi
grnmndedir. Burada bulunan antik yerleim yerinin ad Sebestapolis’dir.
Sulusaray’n M. 3000 ylnda Eski Tun M 2000 ylnda Hitit, M 1000 ylnda
Frigler zamannda iskan edilmi olduu, kazlarda ortaya kan pimi toprak
eserlerle tespit edilmi olup kan bu eserler Tokat mzesinde sergilenmektedir.
Antik kentte sur duvarlar, bir kilise kalnts, bir hamam ve ayrca taban
mozaiklerle kapl salk merkezinin varl tespit edilmitir. Sulusaray
ilesinde bulunan kaplca tesisleri i turizm asndan ilede nemli bir
hareketlilik salamaktadr.
Turhal
Turhal, Orta Karadeniz Blgesinde yer alr. lenin etraf dalarla evrilidir,
ehrin ortasnda Turhal kalesi yer almaktadr. Kalenin zerinde eski bir atodan
kalma iki bur ve bir de yeralt geidi bulunmaktadr. lede Turhal kalesinin
yannda Kesikba Camii, Ulu Camii, Kova Camii, Ahi Yusuf Baba, eyh ehabettin,
Nurullah Efendi Trbeleri bulunmaktadr.
Zile
Hitit, Frig, Pers, Roma ve Bizans kltrlerinin yaad Zile’de bugn
Hititlere, Friglere, Perslere, Roma ve Bizansllara, lhanl Danimend, Seluklu
ve Osmanllara ait tarihi eserleri grmek mmkndr. Bu eserler ierisinde Zile
Kalesi, kalenin dou ynndeki kayalarn oyulmasyla yaplan ve Roma dneminden
kald anlalan Tiyatro, Kalenin Kuzey Dou tarafnda bulunan Kaya Mezar, ay
Pnar, mam Melikiddin Trbesi, eyh Musa Fakih Trbesi, Ulu Camii, Elbaolu
Camii, ifte Hamam, Yeni Hamam, Masat Hyk, Hisar Kale, Anzavur Maaralar,
Hac Boz Kprs, Ko Ta ve Kuru aydaki manastr harabeleri grlmeye deer
tarihi eserler arasndadr. Roma mparatoru J. Sezar Zile’de yapt tarihi
savatan sonra baarsn nl ” Veni, Vidi, Vici” (Geldim, Grdm, Yendim.)
eklindeki mesajn Dnyaya buradan duyurmutur. Bu sznn yazld ta halen
Zile Kalesinde bulunmaktadr.
iklimi
Tokat li; Anadolu klimi, -Dou Anadolu klimi, Karadeniz iklimi ve Orta
Karadeniz iklimi arasnda bir geit zellii gsterir. Uzun yllar ortalamasna
gre yllk ortalama scaklk; en dk 8,1 C en fazla 14,2 Cdir. Uzun yllar
ortalamasna gre ortalama ya; 381,7 mm ile 586,2 mm arasndadr. Ortalama
nispi nem; % 56 ile % 73 arasnda deimektedir. Yalar aylara gre
farkllklar gstermektedir.
CORAFYA
Akda ve amlbel dalarnn oluturduu vadiler arasnda bulunan Tokat’ta,
Deveci Da, Dumanl Da, Canik Dalar olarak sralayabileceimiz dalk
alanlar mevcuttur. lde bulunan ovalardan, Kazova, Turhal Ovas, Erbaa Ovas,
Niksar Ovas, Omala Ovas, Artova Ovas ve Zile Ovalarnda nemli lde tarm
meyve ve sebzecilik yaplmaktadr. Yaplan aratrmalarda kiraz ve vinenin en
nemli gen kaynaklarnn Tokat yresinde olduu ve Tokat’a zg ” Cerasus nkana
” adl kiraz trnn endemik bir bitki olduu grlmtr.
Tokat’ta iklim hem Karadeniz iklimi hem de Anadolu’ daki kara ikliminin
etkisi altndadr. lde Tozanl, Kelkit ve ekerek ay akmaktadr. Zinav Gl ,
Gll Ky Gl, Kaz Gl ve Almus Baraj Glleri ilin doasna ayr bir gzellik
katmaktadr. Kaz Gl ku cenneti konumuna uygun bir gl olup, Almus Baraj Gl
de su sporlar iin ideal bir parkur alan oluturmaktadr.
TARHE
Tokat, Kelkit, Yeilrmak ve ekerek Nehri boyunca kurulan Hitit , Frig yerleim
alanlar M.. 4000- 2500 yllar arasnda yksek dzeyde kltr ve sanat
yaamna sahip olmutur. Roma ve Bizans dnemlerinden sonra Danimend, Seluklu
, lhanl ve Osmanl dnemlerini yaamtr….
|